TÜMÜYLE SÖZLEŞMESİZ İŞLERDEKİ UYGULAMA
- Sözleşmenin olmadığı durumlarda iş gören tarafından yapılan iş sahibi yararına olan işler bu kapsama girer.
- Yargıtay uygulamalarında gerek kamu kurum kuruluşları ile kamu tüzel kişilerine, gerekse özel ve tüzel kişilerde geçerli bir sözleşme ilişkisi kurulmaksızın yapılan işlerde vekaletsiz iş görme hükümlerinin uygulanacağı ve iş sahibinin yararına olması halinde de bedelin istenebileceği, istenebilecek bedelin de işin yapıldığı tarihteki mahalli piyasa rayiçleriyle ile hesaplanacak bedel olması gerektiği kabul edilmektedir. (15.HD, 16.03.2017 T. 2016/4147 E., 2017/1154 K.)
- Vekaletsiz iş görmede iş bedeli belirlenirken piyasa fiyatlarının içerisinde katma değer vergisi ve yüklenici karı bulunduğundan ayrıca eklenmesi mümkün değildir.
- Yargıtay yeni tarihli kararlarında geçersiz sözleşmelerde de , vekaletsiz iş görme hükümlerinin uygulanması gerektiğini ifade etmektedir.
- «…. geçersiz bir sözleşme olmaksızın davalı yararına bir imalat gerçekleştirilmiş ve teslim edilmiş olmakla, davalının TBK m.526 ve devamı maddelerde düzenlenen vekaletsiz iş görme hükümlerine göre davacının masraflarını ödemesi zorunludur.»(15.HD, 21.07.2011, 2010/6130,4828)
SÖZLEŞME DIŞINDA KALAN İŞLERDEKİ UYGULAMA
- İnşaat hukukunda vekaletsiz iş görmenin söz konusu olduğu ikinci hal geçerli bir sözleşme yapılmış olup işin ifası sırasında veya bitiminde iş sahibinin talimatı ile veya talimatı olmaksızın iş sahibinin yararına olarak yaptığı işlerdir. Uygulamada sözleşme dışı iş veya sözleşme fazlası imalat da denir.
- Genel Yargıtay uygulamasında sözleşme dışı imalat bedelinin talep edilebilmesi için;
- A) İmalat Yasal Olmalıdır.
- B) Fazla İmalat arsa sahiplerinin menfaatine olmalıdır.
- C) Ekonomik Değeri olmalıdır.
- D) Talep edilen işler yükleniciye düşecek bağımsız bölümler için de YAPILMAMIŞ olmalıdır.
- Ayrıca ortak alanlara ilgili fazla işler yükleniciye ait bağımsız bölümlerin de değerini arttıracağından bedelleri arsa sahibinden talep edilemez.(15.HD, 05.03.2014 T., 2013/6396 E., 2014/1579
FAZLADAN YAPILAN İMALAT
- Arsa Payı Karşılığı İnşaat sözleşmelerinde, sözleşmede kararlaştırılandan fazla bağımsız bölüm ya da bölümler yapılmış olup bu bağımsız bölümlerin yapılması imar mevzuatına göre yasal ve yasal hale getirilebiliyorsa, sözleşmede hüküm varsa sözleşmede hüküm varsa sözleşme hükmüne göre iş sahibi ve yüklenici arasında paylaştırılır. Sözleşmede bu konuda düzenleme yapılmamış ise sözleşmedeki genel paylaşım oranına göre bu fazla bölüm ya da bölümlerin taraflar arasında paylaştırılması gerekir.
- Eserin ayıplı olarak yapması sonucu, iş sahibince yapılan şeyin yıktırılıp yeniden yükleniciye yaptırılmış olması, fazla iş sayılamayacağından bedeli istemez.
BEDELDEN KİM SORUMLUDUR?
- Vekaletsiz iş görme hükümleri uyarınca yapılan iş bedelinin sorumlusu sözleşme fazlası işlerde sözleşmenin tarafı olan ve fazla işten yararlanan gerçek ve özel hukuk tüzel kişisi veya kamu kuruluşu, sözleşmesiz işlerde iş görenin sözleşmesiz yaptığı işlerden yararlanan ve kullanan kişi ve kuruluşlardır.
ZAMANAŞIMI
- Sözleşme fazlası ya da olmaksızın yapılan işlerin bedelinin tahsili için açılacak davalarda vekaletsiz iş görme hükümleri uygulanır.(TBK m.526). Bu davalarla ilgili özel bir düzenleme olmadığın genel zamanaşımı yani 10 yıl olacaktır. Yargıtay uygulaması da böyledir. (15.HD, 17.03.2015 T., 2015/1031 E.,2015/1289 K.)
