15.Hukuk Dairesi

Esas: 2001/4000

Karar: 2001/5695

Karar Tarihi: 10.12.2001

 

 

 

KAT KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİ – İKİ TARAFLI AKİTLERDE İFA İSTEMİ – İSKAN KOŞULUNA BAĞLI TESLİM

 

ÖZET: İki tarattı akitlerde, bir akdin ifasını talep eden kimse, kendi borcunu ifa etmemiş veya ifasını teklif eylememiş ise karşı taraftan ifa isteyemez. Eser bedelinin ödenmesi eserin teslim edilmesi koşuluna bağlanan sözleşmeye göre, yüklenicinin kendi edimini yerine getirdikten sonra bedel istemesi gerekir.

 

(818 S. K. m. 81, 364)

 

Dava: Mahalli mahkemesinden verilen hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

 

Karar: Taraflar arasındaki uyuşmazlık 11.5.1993 günlü “Gayri Menkul Satış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat” sözleşmesinden kaynaklanmıştır. Buna göre davacı yüklenici davalı arsa sahibine ait 10 parsel üzerine tasdikli plan ve projesine uygun olarak 8 adet iş yeri yapımını üstlenmiş, davalı ise, 4 adet bağımsız bölüme karşılık gelen arsa payı devrini davacıya vadetmiştir. Anılan sözleşmenin 7. maddesi hükmünce binanın teslimi iskan koşuluna bağlanmıştır. Karşılıklı borç yükleyen bu tür sözleşmelerde aslolan sözleşmenin eksiksiz ifasıdır. Aksi takdirde uygulamada sıkça görüldüğü üzere sözleşmeden beklenen yararlar dengesi bir taraf aleyhine bozulur. Somut olayda, bilirkişiler saptanan eksiklikler pekçok malzeme ve imalat kalemlerini içerdiği halde, 1996 fiyatlarıyla bunların tutarını 236.569.000 TL olarak hesaplamıştır. Bu tutarla sayılan iş kalemlerinin hükmün infaz tarihine göre giderilme olanağı bulunduğundan sözedilemez. Başka bir deyişle, yükleyici sözleşmeyle üslendiği edimini düşük bir bedel ödeyerek ve kendi borcunu arsa sahibi olan davalıya yükleyerek borcundan kurtulmuş, sözleşme onun yönünden ifa ile sonuçlandırılmış sayılmaz. Kaldı ki, az yukarıda vurgulandığı üzere yapının teslimi iskan koşuluna bağlanmış olup arsa sahibine ait bağımsız bölümlerin iskanın alınmadığı Belediyenin 29.4.1999 günlü yazısı ile anlaşılmaktadır. BK.81. maddesi uyarınca iki taraflı akitlerde bir akdin ifasını talep eden kimse kendi borcunu ifa etmiş veya ifasını teklif eylememiş ise karşı taraftan ifa isteyemez. Öte yandan eser sözleşmesinde iş sahibinin borcu olan eser bedelinin ödenmesi eserin yapılıp teslim edilmesi koşuluna bağlıdır (BK. md. 364). Aksi kararlaştırılmadığı sürece yüklenicinin kendi edimini yerine getirmesi ve daha sonra eser bedelini istemesi gerekir. İstenilen arsa payı yapılan binanın bedeli olduğuna göre yüklenici noksanlıkları giderip sözleşme uyarınca oturma iznini de aldığında istemde bulunma hakkı saklı kalmak koşulu ile bu aşamada açılan davanın reddi yerine delillerin takdirinde yanılgıya düşerek yazılı şekilde kabulü bozma nedenidir.

 

Sonuç:  Temyiz olunan kararın davalı yararına (BOZULMASINA), ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, 10.12.2001 gününde  oybirliği ile  karar verildi. (¤¤)